e.e. cummings: Advice to a young poet

Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2011

Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών στο Μιχάλη Μοδινό



Με το Βραβείο Μυθιστορήματος του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη τίμησε η Ακαδημία Αθηνών τον περιβαλλοντολόγο και συγγραφέα Μιχάλη Μοδινό για το μυθιστόρημά του «Επιστροφή» (Καστανιώτης 2009).    


Ένα οξυδερκές και στοχαστικό μυθιστόρημα δουλεμένο ψιλοβελονιά, η Επιστροφή εστιάζει πάνω στην ταυτότητα, στη μνήμη και στις ιδιαιτερότητες των τόπων και των ανθρώπων τους.  Ένας βετεράνος αρχαιολόγος επιστρέφει στο προγονικό του σπίτι στο Πήλιο, όπου περνούσε τα καλοκαίρια του κατά τη δεκαετία του ’50.   Διωκόμενος από τις αρχές, επιχειρεί ν’ ανασυνθέσει τα αίτια που τον κατέστησαν αποδιοπομπαίο τράγο.  Έτσι, ανασκάπτει τα ερείπια της ζωής του, φέρνοντας ταυτόχρονα στο φως και τα ερείπια της πρόσφατης νεοελληνικής ιστορίας.  Μέσα από την επιστροφή του στο παρελθόν και στα πατρογονικά εδάφη, ο ήρωας βιώνει τελικά την ανθρώπινη περιπέτεια ως την τελική λύτρωση.  Έτσι, η Ιθάκη, περισσότερο και από εστία, γίνεται το ορμητήριο ενός νέου ταξιδιού. 

Θερμά συγχαρητήρια στο Μιχάλη γι αυτή τη σπουδαία διάκριση.  Ευχόμαστε ολόψυχα καλή τύχη και στο αριστούργημά του  «Η Σχεδία» (Καστανιώτης 2011), με την παρουσίαση του οποίου εγκαινιάσαμε το ταπεινό μας blog. 

Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2011

Μάγοι και θαύματα



Η μαγευτικότερη ίσως χριστουγεννιάτικη ιστορία  είναι εκείνη του Τέταρτου Μάγου, το αριστούργημα του Αμερικανού Χένρυ Βαν Ντάικ (1852-1933), που με τολμηρή πρωτοτυπία εισάγει στη γνωστή από τη Βίβλο ιστορία των Μάγων έναν τέταρτο Μάγο, τον Αρταβάν.  Η υπέροχη αυτή ιστορία αλτρουϊσμού είναι πασίγνωστη πια  μέσα από τις μυριάδες εκδόσεις, διασκευές και μεταφράσεις της τελευταίας εικοσαετίας.  Ο vεαρός Αρταβάv ξεκινά από τηv πατρίδα του τα Εκβάταvα για να συναντήσει το Γασπάρ, το Μελχιόρ και το Βαλτάζαρ, ώστε μαζί v’ ακoλoυθήσoυv το καινούργιο αστέρι που θα τους οδηγούσε στο vεoγέvvητo βασιλιά. Αλλά o Αρταβάv, που συναντά στον δρόμο του έναν ετoιμoθάvατo και κοντοστέκεται vα τov βοηθήσει, φτάνει στov τόπο της συvάvτησης αργoπoρημέvoς και οι άλλοι μάγοι έχoυv φύγει.  Μόνος του πια,  συvεχίζει για τη Βηθλεέμ αλλά αναγκάζεται  να καθυστερήσει ξανά όταv σταματά για vα σώσει το μωρό μιας Εβραιοπούλας από τους στρατιώτες του Ηρώδη πρoσφέρovτάς τους για αvτάλλαγμα μέρος του θησαυρού που προοριζόταν για το νεογέννητο θείο βρέφος. Ο Αρταβάv αφιέρωσε τηv υπόλοιπη ζωή του στηv αvαζήτηση του Βασιλέα τωv Βασιλέωv.  Μoλovότι δεv μπόρεσε vα τov βρει για vα τov πρoσκυvήσει, βρήκε στον δρόμο του πολλούς αvθρώπoυς vα βοηθήσει. Έδωσε τροφή στους πεινασμένους, θεράπευσε ασθενείς, παρηγόρησε φυλακισμένους.   Κάθε του πράξη κι ένα προσκύνημα στον ίδιο το Χριστό.  
Μέσα Δεκέμβρη του 1984 και ένα κορίτσι που σπούδαζε στο Λος Άντζελες,  δεχόταν ένα ανεκτίμητο δώρο από το μεγαλύτερο όνομα του πανεπιστημίου της εκείνη την εποχή.  Το δώρο δεν ήταν άλλο από την « Ιστορία του Τέταρτου Μάγου» του Χένρυ  Βαν Ντάικ.  Ο δωρητής, ο οποίος υπέγραφε και την εισαγωγή του βιβλίου, ήταν ο Λίο Μπουσκάλια.    Το κορίτσι διάβασε το βιβλίο εν μία νυκτί μπαίνοντας για πρώτη φορά στο πραγματικό πνεύμα των Χριστουγέννων.   Την επόμενη χρονιά το ξαναδιάβασε κι έτσι έκανε και τη μεθεπόμενη ώσπου πέρασαν τα χρόνια, το κορίτσι απέκτησε οικογένεια, έγιναν μετακομίσεις, χάθηκε το βιβλίο.  Μάταια  το αναζήτησε στα ράφια τής βιβλιοθήκης, στα συρτάρια, στα πιο απίθανα σημεία του σπιτιού.  Πέρασαν αρκετά χρόνια χωρίς την Ιστορία του Τέταρτου Μάγου να μονοπωλεί την καθιερωμένη Χριστουγεννιάτικη ανάγνωση της Παραμονής.  Αντ’ αυτής μια άλλη αγαπημένη ιστορία, που δεν ήταν φυσικά άλλη από εκείνη του Ντίκενς, η πολύ γνωστή, ας μη μακρηγορούμε.  Ύστερα, το 1998, οι εκδόσεις Πατάκη έφεραν στην Ελλάδα μέσα από μία έκδοση κόσμημα την εξαιρετική διασκευή της Σούζαν Σάμμερς «Το Μεγαλύτερο Δώρο:  Η Ιστορία του Τέταρτου Μάγου».   Για τα επόμενο δέκα χρόνια, η όμορφη αυτή έκδοση έβγαινε από τη βιβλιοθήκη από την πρώτη κιόλας εβδομάδα του Δεκέμβρη περιμένοντας να διαβαστεί ξανά και ξανά μέχρι το βράδυ της παραμονής.   Πριν δύο χρόνια, όμως, χάθηκε κι αυτή παίρνοντας μαζί της και την τελετουργία της ανάγνωσης την παραμονή των Χριστουγέννων.   

Τα φετινά Χριστούγεννα, το κορίτσι (που τώρα δεν είναι πια κορίτσι μιας κι έχει διαβεί το ήμισυ ενός αιώνα)  αναζήτησε νοερά την έκδοση εκείνη του Βαν Ντάικ με την εισαγωγή του Μπουσκάλια.  Θυμήθηκε το εξώφυλλό της, το σχόλιο του συγγραφέα στην αρχή να λέει ότι η ιστορία "τού εδόθη", πως ήταν ένα δώρο κι ότι του φάνηκε πως ήξερε το Δωρητή της.   Μ' αυτή τη σκέψη πέρασαν τα Χριστούγεννα.  Και με την πρώτη εργάσιμη της εβδομάδας, ένας κίτρινος φάκελος στο χερούλι της εξώπορτας ίσα που αφήνει να φανεί, ξεθωριασμένη, τη διεύθυνση του αποστολέα.  Sunset Senior Living, Los Angeles, California.  Το κορίτσι ανοίγει το φάκελο με ανυπομονησία.  Και ιδού:  "The Story of the Other Wise Man" του   Henry Van Dyke!
Με ανυπομονησία ανοίγει και το διπλωμένο σημείωμα που συνοδεύει το βιβλίο.   «Η  Ελεονόρα Κάρπεντερ», γράφει το σημείωμα, «απεβίωσε πλήρης ημερών.  Σας εσωκλείουμε, με δική της εντολή, ένα από τα πιο αγαπημένα βιβλία τής προσωπικής της βιβλιοθήκης μαζί με την αγάπη της.  Πρόκειται για την Ιστορία του Τέταρτου Μάγου, έκδοση του 1984 με το  Λίο Μπουσκάλια να υπογράφει την εισαγωγή».    

Το κορίτσι, που δεν είναι πια κορίτσι, σφίγγει το βιβλίο στο μέρος της καρδιάς.   Το σφίγγει δυνατά.  Και όση ώρα σκέφτεται την Ελεονόρα Κάρπεντερ την αγαπημένη, συνειδητοποιεί ότι σήμερα, πολύ περισσότερο από τότε, πιστεύει όχι μόνο στη μαγεία των Χριστουγέννων αλλά και στα θαύματα, θαύματα φωλιασμένα σε βιβλία!